Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 267/18 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Głubczycach z 2019-12-30

Sygn. akt I C 267/18

UZASADNIENIE

Pozwem z 26 marca 2018 r. powódka Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w G. wniosła pozew przeciwko (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w Ł., w którym domagała się zasądzenia kwoty 35.000,00 zł z odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek ustawowych od 3 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty tytułem części różnicy pomiędzy wysokością szkody poniesioną przez powódkę w wyniku pożaru budynku mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...), a kwotą wypłaconą powódce przez ubezpieczyciela tytułem odszkodowania, kwoty 615,00 zł tytułem zwrotu kosztów wykonania prywatnej wyceny szkody wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 20 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że ubezpieczyła u pozwanej nieruchomość położoną w G. przy ul. (...). W dniu 3 marca 2015 r. na wskazanej wyżej posesji miał miejsce pożar, na skutek którego doszło do częściowego spalenia dachu budynku. Następnie, w wyniku podjętej przez Państwową Straż Pożarną akcji gaśniczej, nastąpiło jego zalanie. Pozwana przyjęła swoją odpowiedzialność co do zasady i łącznie wypłacił powódce kwotę 25.767,70 zł tytułem odszkodowania. W świetle powyższego powódka zleciła prywatną ekspertyzę konstrukcyjną dotyczącą ustalenia kosztów przywrócenia budynku do stanu sprzed pożaru. Tak też sporządzony został kosztorys, zgodnie z którym koszt remontu oszacowano na 83.267,14 zł (a koszt ekspertyzy wyniósł 615 zł). Pomimo odwołania ubezpieczyciel nie uwzględnił przedstawionych mu wyliczeń stojąc na stanowisku, że wypłacona kwota stanowi naprawienie szkody w całości. Nadto powódka wskazała, że jako strona umowy ubezpieczenia obejmującej majątek wspólny właścicieli lokali (m.in. dach), jest legitymowana wytoczenia niniejszego powództwa. Z ostrożności wskazała jednak, że poszczególni właściciele lokali dokonali cesji swych roszczeń jej rzecz.

Pozwana (...) spółka akcyjna z siedzibą w Ł. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana w pierwszej kolejności wskazała, że przyjęła odpowiedzialność za szkodę w mieniu powódki, która powstała 3 marca 2015 r. i określiła jej wysokość na 25.767,70 zł. W ocenie pozwanej tak ustalone i w całości wypłacone powódce odszkodowanie jest kwotą adekwatną do rozmiaru powstałej szkody. Następnie przedstawiła szereg okoliczności odnoszących się do wadliwości wyliczenia kosztów naprawy przedstawionej przez powódkę, wskazując na różne rozwiązania konstrukcyjne, które nie są objęte ochroną ubezpieczeniową. I tak, zgodnie z § 56 ust. 3 pkt 3 OWU, za niezasadne zostały uznane koszty wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, wymurowanie nowych ścianek działowych oraz montaż izolacji cieplnej. Pozwana wskazała, że dodatkowo dokonano weryfikacji powierzchni deskowania do 25 m 2, rozebrania ścian zewnętrznych do 5 m 2, wymiany belek stropowych do 42 mb, wymiany obróbek blacharskich do 15 m 2 i potrącono 30% zużycia technicznego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w G. na mocy zawartej z (...) Spółką akcyjną z siedzibą w Ł. umowy ubezpieczenia „wznowienie – pakiet dla (...) Budynków Wielomieszkaniowych”, w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. miała ubezpieczone od ognia i innych zdarzeń losowych oraz ryzyka powodzi budynki wielomieszkaniowe bez dźwigów osobowych i osobowo-towarowych w G., przy ul. (...) do wysokości 300.000,00 zł. Nadto powódka została ubezpieczona w zakresie OC za szkody w nieruchomości wspólnej do wysokości 25.000,00 zł.

Ubezpieczenie zostało zawarte w oparciu o wniosek z dnia 23 grudnia 2013 r. na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia (dalej: OWU) – Pakiet dla (...) Budynków Wielomieszkaniowych zatwierdzonych Uchwałą Zarządu (...) S.A. Nr (...) z dnia 10 sierpnia 2011 r., których tekst został doręczony Ubezpieczającemu przed zawarciem umowy ubezpieczenia. Potwierdzeniem zawarcia umowy była polisa ubezpieczeniowa nr (...) z 31 grudnia 2014 r. wraz z aneksem nr (...) z 16 stycznia 2015 r. do polisy nr (...) z 31 grudnia 2014 r. oraz OWU.

Dowód: umowa ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych – polisa ubezpieczeniowa nr (...) z 31 grudnia 2014 r., k. 11-12 akt; aneks nr (...) z 16 stycznia 2015 r., k. 13 akt; ogólne warunki ubezpieczenia, k. 56-64v akt.

Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 41 OWU stałe elementy budynku to „zamontowane na stałe w nieruchomości wspólnej:

a)  wewnętrzne elementy wyposażenia budynku wielomieszkaniowego, w szczególności: okna wraz z zamknięciami i urządzeniami zabezpieczającymi, drzwi wewnętrzne w nieruchomości wspólnej, wykładziny sufitów, ścian i podłóg – na stałe związane z ich powierzchnią, schody wewnętrzne, wbudowane meble, sufity podwieszane, kominki, antresole oraz wszelkiego typu zabudowy, tynki i powłoki malarskie, instalacje centralnego ogrzewania, kotły centralnego ogrzewania, grzejniki, piece, trzony kuchenne, urządzenia sanitarne, skrzynki pocztowe, kasety przywoławcze wind,

b)  zewnętrzne elementy budynku takie jak: anteny umocowane trwale na dachu lub ścianie budynku, drzwi wejściowe do budynku, bramy wjazdowe do garaży, kasety domofonów, rynny, okapy, parapety, kolektory słoneczne umocowane trwale na dachu,

c)  drzwi wejściowe do lokali i piwnic oraz okna zewnętrzne wraz z parapetami”.

Zgodnie z § 16 ust. 1 OWU przedmiotem ubezpieczenia są zgłoszone i przyjęte do ubezpieczenia następujące rzeczowe składniki mienia:

1)  budynki wielomieszkaniowe określone w OWU,

2)  budowle oraz pozostałe budynki inne niż określone w pkt 1,

3)  maszyny,

4)  obiekty małej architektury,

5)  przewody i rurociągi,

6)  środki niskocenne.

Zgodnie z § 17 ust. 2 OWU „W razie zajścia wypadku (...) S.A. pokrywa również w granicach sumy ubezpieczenia w odniesieniu do poszczególnej grupy mienia:

1)  udokumentowane koszty, wynikłe z zastosowania przez Ubezpieczającego/Ubezpieczonego, dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia, zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, o ile środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne;

2)  niezbędne i uzasadnione koszty wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego za zgodą (...) S.A. w celu ustalenia okoliczności lub rozmiaru szkody;

3)  koszty odtworzenia mienia zniszczonego wskutek akcji ratowniczej, prowadzonej w związku z powstałym wypadkiem ubezpieczeniowym;

4)  poniesione przez Ubezpieczającego/Ubezpieczonego udokumentowane i celowe koszty uprzątnięcia pozostałości, włącznie z kosztami rozbiórki lub demontażu części niezdatnych do użytku do wysokości 10% wartości szkody”.

Zgodnie z § 20 ust. 4 OWU „Dla budynku, w przypadku gdy zużycie techniczne przekroczyło 50%, możliwe jest zawarcie ubezpieczenia w wartości nowej tylko w przypadku gdy w ciągu ostatnich 15 lat zostało wymienionych łącznie co najmniej pięć z podanych poniżej elementów budynku:

1)  konstrukcja dachu;

2)  pokrycie dachu;

3)  instalacja elektryczna;

4)  sieć wodno-kanalizacyjna;

5)  instalacja centralnego ogrzewania;

6)  stolarka okienna i drzwiowa;

7)  instalacja gazowa;

8)  instalacja wentylacyjna i kominowa”.

Zgodnie z § 54 ust. 3 OWU „Wysokość szkody ustala się na podstawie stwierdzonego faktycznego rozmiaru szkody oraz kosztów koniecznych dla odtworzenia stanu pierwotnego istniejącego przed wystąpieniem szkody, bez równoczesnego unowocześnienia i przebudowy przedmiotu ubezpieczenia”.

Zgodnie z § 56 ust. 3 pkt 2, 3 i 4 OWU przy ustalaniu wysokości szkody nie uwzględnia się:

- kosztów konserwacji przedmiotu szkody,

- kosztów związanych z modernizacją lub ulepszeniem przedmiotu szkody,

- kosztów napraw prowizorycznych, jeżeli łączne koszty naprawy prowizorycznej i końcowej przewyższają koszty pojedynczej naprawy końcowej.

Dowód: ogólne warunki ubezpieczenia, k. 56-64v akt.

W godzinach rannych 3 marca 2015 r. (ok. godz. 9.30) doszło do pożaru (przyczyna nie została ustalona), w wyniku którego mi.in. spaleniu i zniszczeniu uległo całe pokrycie dachu wraz z częścią konstrukcji dachu, uszkodzeniu uległy obróbki dachowe wraz z rynnami. Uszkodzenia powstały w wyniku akcji gaśniczej na klatce schodowej pomiędzy kondygnacją drugiego piętra i poddaszem.

Dowód: potwierdzenie z 3 marca 2015 r. przekazania terenu, obiektu lub mienia objętego działaniem ratowniczym, k. 10 akt; kosztorys likwidacji szkody, k. 92-93 akt.

11 maja 2015 r. ubezpieczyciel przyznał i wypłacił powódce odszkodowanie w łącznej wysokości 25.767,70 zł. Wysokość szkody została ustalona na podstawie kosztorysu z 18 marca 2015 r. dotyczącego likwidacji szkody, który został zweryfikowany pod kątem stwierdzonego stanu faktycznego podczas oględzin szkody, przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów, wyposażenia oraz stopnia zużycia. W wyniku przeprowadzonej weryfikacji ustalono, iż za niezasadne zostały uznane koszty wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, wymurowanie nowych ścianek działowych oraz montaż izolacji cieplnej. Pozwana wskazała, że dodatkowo dokonano weryfikacji powierzchni deskowania do 25 m 2, rozebrania ścian zewnętrznych do 5 m 2, wymiany belek stropowych do 42 mb, wymiany obróbek blacharskich do 15 m 2 i potrącono 30% zużycia technicznego. Przyjęcie zużycia technicznego elementów budynku na poziomie 30% wynikało z wniosków z oględzin budynku. Przyjęty taki właśnie stopień zużycia oddaje fakt, że nie były to elementy nowe i mogły z powodzeniem przez dłuższy okres spełniać swoje przeznaczenie.

Na ustaloną w ten sposób wartość szkody, tj. uzasadnione koszty remontu, uwzględniającą bieżący poziom cen (II kwartał 2019 r.), koszty zabezpieczenia budynku po akcji gaśniczej oraz wypełnienia stropów wełną złożyły się:

1)  roboty rozbiórkowe pokrycia dachu,

2)  roboty w postaci – wymiana zniszczonych elementów oraz roboty rozbiórkowe w poszczególnych pomieszczeniach – poziom strychu, poziom II piętra oraz poziom I piętra,

3)  wywóz gruzu z budowy na wysypisko,

4)  składowanie gruzu na wysypisku miejskim,

5)  roboty odtworzeniowe – konstrukcji dachu,

6)  roboty odtworzeniowe – poziom strychu II piętra oraz I piętra,

roboty odtworzeniowe schodów klatki schodowej II piętra ( k. 303 akt).

Dowód: decyzja z 30 marca 2015 r., k. 14 akt; ; kosztorys likwidacji szkody, k. 78-85; odwołanie z 20 kwietnia 2015 r., k. 15 akt; potwierdzenie wykonania przelewu z 12 maja 2015 r., k. 16 akt; kosztorys likwidacji szkody, k. 92-93 akt; opinia biegłego sądowego z 3 października 2018 r., k. 150-200 akt; opinia uzupełniająca z 14 stycznia 2019 r., k. 227-228 akt; ustana opinia uzupełniająca – protokół z rozprawy z 16 maja 2019 r., k. 247-248 akt; opinia uzupełniająca z 26 czerwca 2019 r. wraz z kalkulacją szkody, k. 261-303 akt.

Wartość szkody, tj. przywrócenia budynku mieszkalnego położonego przy ul. (...) w G., do stanu sprzed zdarzenia z 3 marca 2015 r., wyliczona przy założeniu wartości rzeczywistej (z uwzględnieniem 30% stopnia zużycia) wg poziomu cen występujących na lokalnym rynku, na dzień wystąpienia szkody wynosi 20.465,62 zł netto (22.102,87 zł brutto).

Kalkulacja szkody uwzględniającą bieżący poziom cen (II kw. 2019 r.) oraz koszty zabezpieczenia budynku po akcji gaśniczej a także wypełnienia stropów wełną wynosi 27.523,02 zł netto (29.724,86 zł brutto).

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczności faktyczne w istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy kwestiach Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów, których prawdziwość i wiarygodność wynikających z nich okoliczności nie budziły zasadniczych wątpliwości, gdyż co do zasady nie były przedmiotem odmiennych twierdzeń stron, a jednocześnie nie ujawniły się inne okoliczności, które uzasadniałyby odmówienie im mocy dowodowej. Podkreślić przy tym należało, iż przedstawione przez strony dokumenty miały walor dokumentów prywatnych, a tym samym stanowiły przede wszystkim jedynie dowód tego, że osoba która podpisała dany dokument złożyła zawarte w nim oświadczenie. W szczególności należało wskazać na przedstawione przez strony opinie odnoszące się do oszacowania wartości szkody w zakresie kosztów odbudowania spalonej powierzchni budynku przy ul. (...) w G., które stanowiły również dokumenty prywatne i pozwalały jedynie na dokonanie na ich podstawie ustaleń faktycznych w zakresie sporządzenia określonych wyliczeń, a z uwagi na to, że wynikające z nich okoliczności wymagały wiadomości specjalnych – niezależnie od tego, iż osoby je sporządzające posiadały stosowne wiadomości – nie mogły zastępować dowodu z opinii biegłego.

W niniejszym postępowaniu Sąd nie dopuścił natomiast i nie przeprowadził dowodu z zeznań świadków czy dowodu z przesłuchania stron. Żadna ze stron procesu o to nie wnosiła, a w ocenie Sądu nie było konieczności dowodzenia przez strony i świadków na okoliczność zawarcia przez strony postępowania umowy ubezpieczenia i jej zakresu oraz likwidacji przez pozwaną szkody, gdyż nie były one sporne.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia wartości odtworzeniowej spalonego budynku mieszkalnego należącego do powódki. W tym celu Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości, kosztorysowania i rozliczania robót budowlanych M. D.. Opinia biegłego sądowego została sporządzona prawidłowo, biegły powołał jako podstawę kosztorysowania powszechnie stosowany cennik (stawka przyjęta przez biegłego w opinii została zaczerpnięta na podstawie danych wydawnictwa (...), które, jak wskazał biegły sądowy, zajmuje się profesjonalnym badaniem rynku budowlanego, między innymi w zakresie stawek robót budowlanych na terenie kraju, jak i poszczególnych jego miejscowości/regionów; zdaniem biegłego jest to jedno z największych tego typu wydawnictw branżowych o nieposzlakowanej opinii i renomie a stawki przyjęte w opinii odnoszą się do średniego poziomu ich występowania), w kosztorysie wskazał obmiar, rodzaj użytych materiałów, ceny jednostkowe, wymiar niezbędnej robocizny i jej stawki, a tym samym sporządzony przez biegłego kosztorys zawierał wszystkie niezbędne dane oraz wyliczenia, które poddawały się obiektywnej weryfikacji. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, by podważyć przydatność opinii i kosztorysu biegłego dla rozstrzygnięcia sprawy. Opinia była profesjonalna, rzetelna i wiarygodna, a przez to dawała podstawę do poczynienia stanowczych ustaleń w zakresie kosztów przywrócenia budynku mieszkalnego powódki do stanu poprzedniego. Wniosek powódki o powołanie dodatkowego z zakresu pożarnictwa i budownictwa na wskazane przez nią okoliczności Sąd pominął, gdyż strona powodowa nie zdołała podważyć poprawności rozumowania biegłego w omawianym zakresie, jak również opinia nie wymagała uzupełnienia. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

W opinii z 3 października 2018 r. biegły sądowy sporządził opinię na okoliczność ustalenia kosztów przywrócenia budynku do stanu sprzed pożaru i wartości szkody według obecnie istniejących technologii z wyłączeniem modernizacji lub ulepszeń przedmiotu szkody. Na tej podstawie biegły sądowy sporządził kalkulację kosztorysową z uwzględnieniem regulacji zawartych w ogólnych warunkach ubezpieczenia, mających zastosowanie w niniejszym sporze. Wartość szkody została wyliczona zgodnie z, § 5 ust. 1, § 16 i § 56 OWU (k. 57), przy założeniu wartości rzeczywistej (z uwzględnieniem stopnia zużycia) wg poziomu cen występujących na lokalnym rynku (miasto -G.), na dzień wystąpienia szkody. Uwzględniając powyższe regulacje ustalił wysokość odszkodowania należnego powódce na kwotę 20.465,62 zł netto (22.102,87 zł brutto). Suma ta obejmuje koszty przywrócenia budynku do stanu sprzed zdarzenia i uwzględnia 30% stopnia zużycia.

Powódka odnosząc się do opinii biegłego wskazała, że nie zgadza się z przyjętą przez niego stawką za roboczogodzinę w wys. 13,48 zł za godzinę pracy dekarza. W jej ocenie jest to bowiem stawka zaniżona i nierealna, gdyż znalezienie na O. rzetelnego wykonawcy, dającego gwarancję prawidłowego wykonania prac, na roboty o relatywnie niewielkim rozmiarze, za stawkę 18 zł jest praktycznie niemożliwe. Następnie wskazała, że biegły policzył jedynie częściową wymianę więźby dachowej, obejmującą jej wymianę tylko w miejscu, w którym się ona zarwała, podczas gdy wymianie podlegać powinna całość więźby. Belki po pożarze i akcji gaśniczej są bowiem nadpalone, zawilgocone i uszkodzone, tym samym nie można stwierdzić czy nadają się one do ponownego użycia. Strop pomiędzy pierwszym piętrem a poddaszem również winien być wymieniony w całości ponieważ został w całości zalany w trakcie akcji gaśniczej. Nadto podtrzymała stanowisko, że uwzględnienie jedynie częściowej wymian więźby dachowej, jest błędem, bowiem w opinii potencjalnych wykonawców wymianie podlegać powinna całość więźby. Zdaniem powódki strop pomiędzy pierwszym piętrem a poddaszem również winien być wymieniony w całości bowiem w sposób oczywisty stanowi cześć wspólna budynku. Tak samo jak dach czy ściany zewnętrzne i fundamenty. Reasumując, wniosła o dopuszczenie dowodu w postaci opinii uzupełniającej obejmującej realną stawkę roboczogodziny w wys. min. 18 zł, wymianę całości więźby dachowej oraz stropów na obu piętrach i klatce schodowej a także schodów, oraz koszty naprawy ścian i zabezpieczenia budynku po pożarze bez jednoczesnego uwzględnienia stopnia zużycia.

Sąd, na podstawie art. 286 k.p.c, postanowił dopuścić dowód z opinii uzupełniającej. Do wszystkich zarzutów biegły sądowy odniósł się w pisemnej opinii uzupełniającej z 14 stycznia 2019 r. oraz w ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie 16 maja 2019 r. Biegły wyjaśnił, iż stawka roboczogodziny przedstawiona w opinii odnosi się po pierwsze do okresu wystąpienia, szkody i jej miejsca. Wymiana więźby dachowej (jej zakres) został skalkulowany po oględzinach. Nie było podstaw aby przyjąć inny zakres szkody. W kwestii stropu pomiędzy pierwszym piętrem a poddaszem oraz stropu pomiędzy parterem a pierwszym piętrem biegły wskazał, że umowa ubezpieczenia obiektu nie dotyczyła lokali mieszkalnych, a oczekiwanie naprawy tego elementy budynku wymaga właśnie ingerencji w lokal. Nadto biegły wskazał, że uwzględnił wymianę pokrycia schodów drewnianych oraz podestów. Zdaniem biegłego w opinii zostały ujęte wszystkie pozycje robót budowlanych niezbędne do przywrócenia budynku do stanu sprzed pożaru. Zabezpieczenie budynku po pożarze nie jest związane bezpośrednio z przywróceniem budynku do stanu pierwotnego. Przyjęcie zużycia technicznego elementów budynku na poziomie 30% wynikało z wniosków z oględzin budynku, bowiem jak sam wskazał pełnomocnik powoda, elementy wykończeniowe nie były nowe i były pełnowartościowe. Przyjęty taki właśnie stopień zużycia oddaje fakt, że nie były to elementy nowe i mogły z powodzeniem przez dłuższy okres spełniać swoje przeznaczenie. Zbędne było porównywanie wartości poszczególnych prac wynikających z kosztorysów przedstawianych przez obie strony, choć analizował je, aby ustalić, co każda ze stron uznała w ramach prac prowadzących do odbudowy budynku, a wynikiem tej analizy były ustalenia biegłego przedstawione w kosztorysie, przy czym powódka nie przedstawiła żadnych skonkretyzowanych zarzutów odnośnie poszczególnych pozycji prac kosztorysowych uwzględnionych przez biegłego. Także nie sposób było odmówić prawidłowości rozumowania biegłego w zakresie przyjętego przez niego programu kosztorysowego (nie będącego systemem kosztorysowym różnym od stosowanych na zlecenie stron), co do którego także logicznie wyjaśnił, iż jego zastosowanie nie wpływało w żadnej mierze na odmienne wyliczenia w oparciu o inne programy, co czyniło zbędnym również porównywanie tych wyliczeń wykonanych na innych programach kosztorysowych przez strony i sugerowanie się przez biegłego takimi wyliczeniami. Niezależnie od tego porównywanie obu kosztorysów przedstawionych przez strony niczego by nie wnosiło – jak biegły wskazał, powódka przeprowadziła wiele prac niezwiązanych bezpośrednio z naprawieniem szkody, oraz nie wykazała konieczności ich przeprowadzenia a jej twierdzenia w powyższym zakresie były gołosłowne. Jednakże, biegły wskazał, że przyjął stawki obowiązujące w dniu wystąpienia szkody (marzec 2015 r.). Dodał, że gdyby przyjąć aktualne stawki, różnice będą znaczne (sięgające nawet dwudziestu kilku procent). Nadto zdaniem biegłego więźba była stara. Przede wszystkim oględziny zadecydowały o takiej kwalifikacji. Dach został zdaniem biegłego częściowo wyremontowany - została wymieniona część konstrukcji i pokrycie papowe. W ocenie biegłego nie było łatania dachu. Ślady sadzy na budynku nie są przesłanką do wymiany całej więźby dachowej. Z informacji jakie powsiada pozwana przyjąć należało, że taki stan był adekwatny do zniszczeń. Biegły wskazał, że część wspólną stanowią ściany, strych i strop. Ocieplenie i wygłuszenie nie są częściami wspólnymi. W ocenie biegłego istotne były zniszczenia w lokalach w związku z zalaną wodą, dotyczyły one podłóg. Nie dotyczyły one podłóg i sufitów w budynku, gdyż sufit to element wykończeniowy lokali, nie stanowi części wspólnej. Nadto biegły wskazał, że są możliwe jakieś pęknięcia na ścianach, budynek jest stary. Dodał, że nie widział pęknięć wywołanych obciążaniem stropu. Nie przypomina sobie o pęknięciach na strychu. Nie ujął kosztów zabezpieczenia budynku po akcji ratowniczej z uwagi na to, że koszty te są mniejsze niż błąd statystyczny (rzędu 100 zł).

Do powyższych twierdzeń odniosła się powódka wskazując, że stawka za roboczogodzinę przyjęta przez biegłego w opinii, odnosi się do okresu wystąpienia szkody czyli początku 2015 r., natomiast zgodnie z art. 363 § 2 k.c. powinna być ustalona na dzień ustalenia odszkodowania a przynajmniej na dzień sporządzania opinii. Stawka ta powinna uwzględniać obecną sytuację na rynku budowlanym gdzie ceny usług budowlanych są o 30-40 % wyższe niż w chwili wystąpienia szkody.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art. 286 k.p.c, postanowił dopuścić dowód z pisemnej opinii uzupełniającej na okoliczność ustalenia kosztów przywrócenia budynku do stanu sprzed pożaru według obecnie istniejącej technologii z wyłączaniem modernizacji lub ulepszeń według cen aktualnych z uwzględnieniem wypełnienia stropów strychowego i między parterem i pierwszym piętrem jako części wspólne budynku i kosztów zabezpieczenia budynku po akcji gaśniczej. Sąd uznał za zasadne zarzuty powoda w zakresie konieczności uwzględnienia wypełnienia stropu dachowego oraz pomiędzy parterem a pierwszą kondygnacją, uznając je za części wspólne budynku. Jednocześnie w ocenie Sądu nie było możliwości wypełnienia stropu szlaką i ziemią, zaś zastosowanie obecnej technologii nie stanowi ulepszenia lub modernizacji.

Do wszystkich zarzutów w sposób wyczerpujący biegły sądowy odniósł się w pisemnej opinii uzupełniającej z 26 czerwca 2019 r. Biegły precyzyjnie wskazał wycenę uzasadnionych kosztów remontu, uwzględniającą bieżący poziom cen (II kwartał 2019 r.), koszty zabezpieczenia budynku po akcji gaśniczej oraz wypełnienia stropów wełną. Ustalona w ten sposób wartość szkody wynosi 27.523,02 zł netto (29.724,86 zł brutto), na która złożyły się:

7)  roboty rozbiórkowe pokrycia dachu,

8)  roboty w postaci – wymiana zniszczonych elementów oraz roboty rozbiórkowe w poszczególnych pomieszczeniach – poziom strychu, poziom II piętra oraz poziom I piętra,

9)  wywóz gruzu z budowy na wysypisko,

10)  składowanie gruzu na wysypisku miejskim,

11)  roboty odtworzeniowe – konstrukcji dachu,

12)  roboty odtworzeniowe – poziom strychu II piętra oraz I piętra,

13)  roboty odtworzeniowe schodów klatki schodowej II piętra ( k. 303 akt).

Do powyższej opinii odniosła się pozwana wskazując, że zastosowanie przy ustaleniu wysokości szkody w niniejszym procesie stawek obowiązujących w II kwartale 2019 r. prowadziłoby do przyznania powódce odszkodowania przekraczającego zakres doznanej szkody i bezpodstawnego jej wzbogacenia. Biorąc jednakże pod uwagę wnioski opinii głównej biegłego, kwota odszkodowania wypłaconego w 2015 r. jest w ocenie pozwanej wystarczająca dla całkowitego usunięcia skutków zdarzenia. Nadto wskazała, że prywatny kosztorys sporządzony na zlecenie powódki obejmuje przy tym elementy, które nie pozostają w związku ze szkodą, bowiem zgodnie z par. 56 ust 3 pkt 3 OWU, ani modyfikacje i ulepszenia, ani elementy niestanowiące części wspólnych budynku nie są objęte ochroną ubezpieczeniową. Uznane za niezasadne zostały zatem koszty wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, wymurowanie nowych ścianek działowych oraz montaż izolacji cieplnej.

Jak już wspomniano powyżej, istota sporu między stronami sprowadzała się do ustalenia wysokości szkody poniesionej przez powódkę w pomieszczeniu mieszkalnym, powstałej w wyniku pożaru z 3 marca 2015 r. Przy czym, Sąd ma na uwadze, że zawarta polisa ubezpieczeniowa, a w ślad za nią OWU, dotyczy części wspólnych budynku wielomieszkaniowego oraz stałych jego elementów w myśl § 4 ust 1 pkt 41 OWU. Oznacza to, że nie obejmuje lokali mieszkalnych, w których część szkód po akacji gaśniczej się pojawiła, ale nie została uwzględniona w opiniach z uwagi na zakres i przedmiot ubezpieczenia.

Podstawę prawną żądania powódki stanowił art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Strony niniejszego sporu łączyła umowa ubezpieczenia, na mocy której pozwana zobowiązała się wypłacić odszkodowanie m. in. w razie powstania szkody w ubezpieczonym mieniu w związku z działaniem ognia, w tym wskutek pożaru.

Na wstępie zauważyć jedynie trzeba, że nie budziła wątpliwości kwestia istnienia po stronie powodowej legitymacji czynnej do wytoczenia powództwa, istnienia uprawnienia do dochodzenia od pozwanej należności z tytułu odszkodowania w związku z zawartą przez powódkę umową ubezpieczenia. Okoliczności powyższej nie kwestionowała strona pozwana.

Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody uregulowanej w kodeksie cywilnym. Odpowiada zatem za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania limitowana jest z jednej strony kwotą określoną w umowie ubezpieczenia (art.824 § 1 k.c.), z drugiej strony jednak winna odpowiadać, rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków zdarzenia. Ocena czy można mówić o nadmiernych kosztach zależy zawsze od konkretnego stanu faktycznego i nie można jednoznacznie z góry wskazać kiedy zachodzi. W każdym jednak razie należy mieć na uwadze nie tylko gospodarczy, ale i racjonalny aspekt zagadnienia (orz. Sądu Najwyższego z dnia 1 września 1970 r, II CR 371/70, OSNCP 1971, nr 5, poz. 93).

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże wypłata odszkodowania pieniężnego również zmierza do przywrócenia stanu pierwotnego, gdyż umożliwia poszkodowanemu pokrycie kosztów tego przywrócenia stanu poprzedniego. Wysokość odszkodowania powinna odpowiadać racjonalnym, celowym, uzasadnionym wydatkom poniesionym przez wierzyciela w celu usunięcia skutków zdarzenia, które szkodę spowodowało. W przypadku szkód w budynkach po spaleniu standardowym działaniem jest ustalanie wysokości odszkodowania metodą kosztorysową poprzez określenie przewidywanych kosztów naprawy z uwzględnieniem zakresu zniszczeń, a przez to zakresu niezbędnych napraw i wymian, ilości roboczogodzin poszczególnych czynności oraz cen jednostkowych niezbędnych materiałów i stawek robocizny.

Wysokość szkody ustalona została na podstawie kosztorysu wystawionego przez biegłego sądowego, uwzględniającego prace wykonane przez podmiot dokonujący odbudowy lub remontu budynku, odzwierciedlającego koszty związane z odbudową lub remontem, określone zgodnie z obowiązującymi w budownictwie zasadami kalkulacji i ustalania cen robót budowlanych – przy uwzględnieniu dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia. Ustalenie wysokości niezbędnych kosztów remontu spalonej części budynku powoda Sąd dokonał w zasadniczej części w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości, kosztorysowania i rozliczania robót budowlanych M. D.. Wskazać również należy, iż biegły także w sposób szczegółowy i wyczerpujący uzasadnił swoje stanowisko, którego prawidłowość nie została podważona przez strony – z jednym wyjątkiem. Wskazane przez biegłego wyliczenia i zakres niezbędnych do wykonania prac uwzględniały przy tym wielkość pomiarów, których strony nie zakwestionowały, jak również uwzględniały pełny zakres prac niezbędnych do przywrócenia budynku do stanu poprzedniego. Podkreślić przy tym należało, iż opinia biegłego zawierała zwięzłe, ale wyczerpujące i jasne uzasadnienie, które pozwalało na samodzielne ustalenia Sądu, uwzględniające również zweryfikowanie stanowiska biegłego odnośnie ilości niezbędnych do wymiany wiązarów dachowych.

W celu ustalenia wysokości szkody Sąd przeprowadził wskazany wyżej dowód z opinii biegłego sądowego M. D. i dokonane przez niego ustalenia Sąd przyjął jako własne. W konsekwencji należało przyjąć, iż wysokość szkody poniesionej przez powódkę odpowiadała kosztom odtworzenia (odbudowy) budynku – pomieszczenia mieszkalnego do stanu nowego, ale nieulepszonego, a więc kosztom odbudowy w tym samym miejscu, z uwzględnieniem tych samych wymiarów, materiałów, technologii i konstrukcji (wartości odtworzeniowej), która odpowiadała kwocie 27.523,02 zł netto (29.724,86 zł brutto). Z przyczyn wskazanych wyżej strony nie podważyły skutecznie ustaleń dokonanych przez biegłego, a więc również wskazana wartość pozostawała w pełni miarodajna dla dokonania ustalenia wysokości szkody poniesionej przez powódkę.

Powódka zakwestionowała opinię w zakresie wartości wskazując, że biegły przyjął ceny na 2015 r. a nie na II kwartał 2019 r. Powołała się przy tym na ceny przyjęte w obrocie u wykonawców na rynku lokalnym. Pozwana natomiast zakwestionowała opinię wskazując, że przyjęcie za podstawę II kwartału 2019 r. prowadziłoby do nieuzasadnionego wzbogacenia powódki.

Na rozprawie w dniu 16 maja 2019 r. oraz sporządzając kosztorys z 26 czerwca 2019 r. biegły sądowy rzetelnie wyjaśnił, iż w przedmiotowej sprawie nie sugerował się kwotami wskazanymi i wyliczonymi przez strony, gdyż zadaniem biegłego było określenie wartości odtworzeniowej spalonego budynku. Biegły skupił się na zastosowanej do budowy budynku technologii i zakresie powstałych szkód. Biegły stwierdził, że zapoznał się z wykonanymi przez strony kosztorysami a w swojej opinii sporządził kosztorys rzeczywisty, który jest wspólny dla obu stron. Biegły wskazał, iż przy obliczaniu szkód stosuje się „szacowanie stawek do tyłu” zgodnie z wytycznymi Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, co jest ogólnie przyjętą normą

Opinia biegłego M. D. została sporządzona prawidłowo, biegły powołał jako podstawę kosztorysowania cennik powszechnie stosowany, w kosztorysie wskazał obmiar, rodzaj użytych materiałów, ceny jednostkowe, wymiar niezbędnej robocizny i jej stawki. Można zatem zauważyć, że sporządzony przez biegłego kosztorys zawiera wszystkie niezbędne dane oraz wyliczenia, które powodowie i pozwany chcieli weryfikować. Sąd nie znalazł żadnych powodów, by podważyć przydatność opinii i kosztorysu biegłego dla rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym należało ocenić, iż opinia ta jest profesjonalna, rzetelna i wiarygodna, a przez to daje podstawę do poczynienia stanowczych ustaleń w zakresie kosztów przywrócenia budynku powoda do stanu poprzedniego. Z uwagi na powyższe Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii dodatkowego biegłego, gdyż strona powodowa nie zdołała podważyć poprawności rozumowania biegłego w omawianym zakresie.

Warunkiem zasadniczym wypłaty odszkodowania z tytułu zniszczenia budynku w wyniku pożaru jest wyłącznie uwzględnienie zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznaczonej sumą ubezpieczenia. Wartość szkody wyliczona przy wykorzystaniu opinii biegłego sumy tej nie przekraczała. Zgodnie z art. 363 § 2 k.c. odszkodowanie pieniężne szacuje się według cen z daty ustalenia odszkodowania (czyli z daty wyrokowania). Wyjątkiem są szczególne okoliczności, które przemawiają za przyjęciem cen aktualnych w innej chwili, a których to okoliczności ustawa nie precyzuje, pozostawiając ich określenie sądowi. Wyjątek taki zachodzi zwłaszcza wówczas, gdy poszkodowany sam naprawił uszkodzone dobro albo nabył inne w miejsce utraconego, przy czym kwota, którą wydatkował na ten cel, różni się od kwoty, która musiałaby być uiszczona w dacie wyrokowania - różnica może wynikać z procesów inflacyjnych albo wahań w cenie danej rzeczy na rynku (za: J. Ciszewski (red.), P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, WKP 2019el.). Biegły sądowy wskazał, że przyjął stawki obowiązujące w dniu wystąpienia szkody (marzec 2015 r.). Dodał, że gdyby przyjąć aktualne stawki, różnice będą znaczne (sięgające nawet dwudziestu kilku procent). Na tej podstawie, na polecenie Sądu biegły dokonał ponownej weryfikacji wyceny uzasadnionych kosztów remontu, uwzględniającej bieżący poziom cen (II kwartał 2019 r.), koszty zabezpieczenia budynku po akcji gaśniczej oraz wypełnienia stropów wełną. Ustalona w ten sposób wartość szkody wynosi 27.523,02 zł netto (29.724,86 zł brutto). Ponieważ bezsporną była kwota wypłaconego już odszkodowania w wysokości 25.767,70 zł, powodowi należała się kwota 3.957,16 zł (29.724,86 zł - 25.767,70 zł).

Mając powyższe okoliczności na względzie na podstawie art. 805 § 1 k.c. należało w pkt. I. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. przyjmując, że z uwagi na uwzględnienie aktualnych cen robocizny oraz konieczność wydania opinii przez biegłego właściwym terminem początkowym dla biegu roszczenia odsetkowego będzie data wyrokowania.

W punkcie II. Sąd oddalił powództwo jako niewykazane na zasadzie art. 6 k.c.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając stosunkowo koszty i wyliczenie ich pozostawiając referendarzowi sądowemu.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem,

3.  kal. 14 dni.

G., 30 listopada 2019 roku

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Bliźnicka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Głubczycach
Data wytworzenia informacji: