Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Głubczycach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Głubczycach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Krzysztof Chruszczewski

Protokolant: sekretarz sądowy Bożena Piróg-Lipińska

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2024 roku

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko J. S. (1)

o zachowek

1.  oddala powództwo.

2.  kosztami postępowania w całości obciąża powoda M. S..

3.  zasądza od powoda M. S. na rzecz pozwanej J. S. (1) kwotę 4 428,00 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych), tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu, w tym kwotę 828,00 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych), tytułem podatku VAT, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powód M. S. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej J. S. (1) kwoty 16 666,67zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2023 roku do dnia zapłaty, tytułem należnego mu zachowku po zmarłym ojcu J. S. (2).

Pozwana J. S. (1) wniosła o oddalenie w całości żądania powoda M. S..

Sąd ustalił:

Spadkodawca J. S. (2) był właścicielem udziału wynoszącego 1/2 część nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny, położony w G., przy ulicy (...) III (...)/12, opisanej w księdze wieczystej nr (...), o wartości 100 000,00 zł./ niesporne /

J. S. (2) zmarł dnia (...) roku. W testamencie z dnia (...) roku do całego spadku po sobie powołał żonę J. S. (1). Sąd Rejonowy w G. postanowieniem z dnia (...) roku w sprawie (...), stwierdził nabycie spadku po J. S. (2), na podstawie testamentu z dnia (...) roku, w całości na rzecz żony J. S. (1).

Spadkobiercami ustawowymi po zmarłym J. S. (2) są jego synowie z pierwszego małżeństwa M. S. i J. S. (3) oraz druga żona J. S. (1).

W testamencie z dnia (...) roku J. S. (2) wydziedziczył swojego syna M. S.. Jako powód tego wydziedziczenia podał to, iż syn M. S. postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami wobec niego, w szczególności nie utrzymuje on z nim żadnych kontaktów rodzinnych ani osobistych, ani telefonicznych, nie odwiedza go od 2002 roku, nie interesuje się jego zdrowiem, nie dostarczał i nie dostarcza mu pomocy w chorobie i w potrzebie.

W tym testamencie J. S. (2) z tych samych powodów wydziedziczył także syna J. S. (3) i wnuka A. S., syna powoda M. S..

J. S. (2) pozostawał w związku z małżeńskim z W. S. od (...) roku. Z tego związku małżonkowie mieli dwóch synów M. S. i J. S. (3). Sąd Okręgowy w (...) dnia (...) roku orzekł rozwód małżeństwa bez orzekania o winie. Po orzeczeniu rozwodu J. S. (2) mieszkał w N.. Był osobą starszą i schorowaną. W trakcie trwania postępowania rozwodowego podczas wizyty u lekarza poznał J. S. (1). Dnia (...) roku zawarli oni związek małżeński. J. S. (2) przeprowadził się z N. do G. i zamieszkał z J. S. (1) w lokalu mieszkalnym przy ulicy (...) III (...)/12. Dnia (...) roku małżonkowie S. wykupili ten lokal na własność od Spółdzielni Mieszkaniowej w G.. Po rozwodzie z pierwszą żoną kontakty pomiędzy J. S. (2) a jego synem M. S. były sporadyczne. Obaj nie szukali kontaktu ze sobą. Po przeprowadzce J. S. (2) do G. kontakt pomiędzy nimi urwał się całkowicie. J. S. (2) był bardzo schorowany. Przebył operację serca, cierpiał na cukrzycę, chorował na kręgosłup, miał problemy z prostatą, nie dosłyszał, miał kłopoty z chodzeniem. W problemach ze zdrowiem i w codziennym funkcjonowaniu wspomagały go żona J. S. (1) i jej córka E. K..

Powód M. S. nie zrzekł się dziedziczenia po swoim ojcu J. S. (2). Pismem z dnia (...) roku powód M. S. wezwał pozwaną J. S. (1) o dobrowolną zapłatę kwoty 16 666,67 zł, jako należnego mu zachowku w terminie do dnia (...) roku. Pismem z dnia (...) roku pozwana J. S. (1) odmówiła M. S. zapłaty żądanej kwoty zachowku z uwagi na to, że w testamencie J. S. (2) wydziedziczył go.

/ dowody: akta Sądu Rejonowego w G. (...) o stwierdzenie nabycia spadku po J. S. (2), dokumenty k 10 – 19, 83 – 112, zeznania świadka E. K. k. 177 zeznania powoda M. S. k. 183 oraz zeznania pozwanej J. S. (1) k. 183 – 184 /

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo wywiedzione przez powoda M. S. przeciwko pozwanej J. S. (1) o zachowek, po jego zmarłym ojcu J. S. (2) nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z tym przepisem art. 991 § 1 k.c. zstępnemu spadkodawcy, który byłby powołany do spadku z ustawy, należy się połowa wartości udziału spadkowego, który przypadałby mu przy dziedziczeniu ustawowym.

Jeżeli uprawniony zstępny spadkodawcy, nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy testamentowemu roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej, potrzebnej do pokrycia zachowku.

Jednak w ocenie Sądu powód M. S., jako syn zmarłego J. S. (2) nie jest uprawniony do zachowku po nim. Nie budzi bowiem w sprawie wątpliwości fakt, iż w testamencie z dnia (...) roku J. S. (2) wydziedziczył swojego syna M. S.. Jako powód tego wydziedziczenia podał to, iż syn M. S. postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami wobec niego, w szczególności nie utrzymuje on z nim żadnych kontaktów rodzinnych ani osobistych, ani telefonicznych, nie odwiedza go od 2002 roku, nie interesuje się jego zdrowiem, nie dostarczał i nie dostarcza mu pomocy w chorobie i w potrzebie.

Zgodnie z przepisem art.1008 k.c. spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnego zachowku poprzez wydziedziczenie, jeżeli wbrew woli spadkodawcy postępuje on uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci bądź też uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu./ art. 1009 k.c. /

Postępowanie dowodowe ewidentnie wykazało, że po rozwodzie z pierwszą żoną kontakty J. S. (2) z synem M. S. praktycznie ustały. Był on już w tym czasie osobą starszą i schorowaną. Wymagał opieki. Po zapoznaniu się z pozwaną J. S. (1) ożenił się z nią i przeprowadził się do niej do G.. Razem wykupili mieszkanie w Spółdzielni Mieszkaniowej w G.. Pozwana J. S. (1) i jej córka E. K. wspomagały go w problemach ze zdrowiem i w codziennym funkcjonowaniu. Od momentu wyprowadzenia się do G. J. S. (2) nie miał żadnego kontaktu z synem M. S.. Z racji wieku i stanu zdrowia był dość niedołężny i nieobyty z urządzeniami technicznymi typu komputer czy telefon komórkowy. Uwzględniając relacje rodzinne oraz wiek i stan zdrowia J. S. (2) należałoby oczekiwać, że to powód M. S. będzie szukał kontaktu ze swoim ojcem ale w toku postępowania dowodowego nie wykazał on ażeby podejmował jakieś konkretne działania w tym kierunku, pomimo istniejących możliwości.

W tym stanie rzeczy należy uznać, że wydziedziczenie przez J. S. (2) swojego syna M. S. w testamencie z dnia (...) roku jest skuteczne i rozporządzeniem tym został on pozbawiony zachowku zgodnie z przepisem art. 1008 ust.1 i ust.3 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, uzasadnione jest treścią przepisu art. 98 k.p.c., w związku z przepisem art. 122 k.p.c.